HABERLER
Dini Haber

MANDEANİZM | SABİİLİK NEDİR?

Yazan: A.Kara
mandeanizm, sabiilik, mandeanizm nedir, sabiilik nedir, Hz.İbrahimin dini, gök cisimlerine tapan, Mandenler, Harranlı putperestler, Irak sabiileri, güneş yıldız aya tapmak, ışığa tapanlar, din, Tüm tek Tanrılı dinlere o yada bu şekilde hizmet etmiş bir din: SABİİLİK
İngilizcesi Mandaeans olan bu topluluk Araplar tarafından Sabi,Subbi gibi isimlerle anılırken, onlar kendilerine Mandenler, yani "arifler" derler. Bir diğer anlamı ise "bilgili olanlar"dır (Biraz ego sezdim). Mandeanizm'e inananlar kendilerine Manden dışında, Nasura'da derler. Kendilerine Nasura demelerinin sebebi ise kutsal öğretileri korudukları düşüncesidir ve kelimenin anlamı da tam olarak budur.

Ortadoğu'da doğan bu dinde insanlar genellikle ay, güneş ve ışığa taparlar (ve gök cisimlerine). Bazılarına göre taptıkları şeyler doğrudan gök cisimleri, yani somut varlıklar olsa da tapındıkları şey aslında bu gök cisimlerinin ruhlarıdır çünkü Sabiiler daha çok doğa ruhlarına taparlar ve onlara göre yıldızlar doğa ruhlarının dışa vurumunun en net örneklerindendir, yani aslında taptıkları şey "ışıktır".

Konuştukları dil Mandence'dir, zaten Sabii sözcüğü de kendi dinleri olan Mandence'de "suya daldırmak, vaftiz olmak" gibi anlamlara gelmektedir. İslam araştırmacılarına göre Sabiiler X.yüz yıla kadar Irak'ta yaşamışlardır. Halime Me'mun döneminde üzerlerinde bulunan öldürülme tehlikelerinden kurtulmak isteyen Harran'lı putperestler (Harraniler) kendilerini Sabiiler olarak göstererek ölüm tehlikelerinden sıyrılmış fakat bu yüzden de geçmişten bugüne gelen yanlışın ortaya çıkmasına sebep vermişlerdir. Ölüm korkusuyla kendini Sabii'ler olarak tanıtan Harrani'ler can damarı olan Bağdat'da ünlü olarak inançlarını yaymaya başladılar. Fakat, yaydıkları inanç Sabiilik değil, saklamak zorunda kaldıkları kendi inançlarıydı. Bağdat çok merkezi bir yer olduğundan meşhur olan ve Mandeanizm arkasına sığınan Harranilerin yaşadığı sahte Sabiilik ön plana çıkarken, gerçek Sabiiler zamanla unutuldular çünkü inançları gereği ilkelerine bağlıydılar ve bu bağlılıkları onları Harrani'lerin gölgesinde bıraktı.


Bu sırada, gerçek Sabiiler unutulurken, Biruni, El-Bağdadi gibi araştırmacılar imdatlarına yetiştiler. Yaptıkları araştırmalar sonucu Sabiileri Harran ve Vasıt olarak ikiye ayırarak Irak'ın güneyinde kalanları gerçek Sabiiler olarak kabul ettikleri gibi, Harranlıların gerçek Sabiiler olmadıklarını ve bu adı kendilerini korumak için sonradan aldıklarını belirttiler.

En başta Cizvir misyonerleri olmak üzere batılı araştırmacılar Mandenler ile XVI.yüz yıl itibari ile ilişki kurmaya başladılar. Hristiyan misyonerler Mandenlere "Vaftizci Yahya Hristiyanları" diyorlardı ve ilişki kurmalarının devamında Sabiilerin kutsal metinlerini çevirip , din ile ilgili bilgiler aktarmaya başladılar. Gerçekleştirilen ciddi araştırmalar sonucu Manden literatürünün tümü Batı dillerine çevrilmiş oldu.

Bazılarına göre İbrahim (Abraham) tek Tanrılı dine geçmeden önce Mandendi ve gök cisimlerine, yıldızlara tapıyordu ve sonrasında "gerçek" dediği Tanrısını bulmuştu.
« ÖNCEKİ YAYIN
SONRAKİ YAYIN »