MUHAMMED'İN MİTOLOJİK ATI "BURAK"

Burk-E-Albani / البُراق‎ ‎ / Al-Burāq
Muhammed'in Mitolojik Atı

Burak'ın tavus kuşu kuyruğu yerine at kuyruğu vardır. Fakat birçok sefer aşırı benzerliğinden dolayı at kuyruğundan farklı olarak Kamadhenu'yla yakından ilişkilendirilmiş ve tavus kuşu kuyruğuyla (çoğu zaman Hindistan'ın sembolü olmuştur) resmedilmiştir.

Tanrıça Shri Kamadhenu bazen bir inek olarak tasvir edildiği gibi bazen bir tavuskuşu kuyruğu ve güzel bir kadının kafası ile mistik bir kanatlı inek olarak da tasvir edilir. Bu ikonografi Muhammed'i gece yolculuğuna sırtında taşıyan dişi at olan Burak'ınkine çok benzer.

Mistik Kamadhenu kanatlı bir inek olarak tanımlanırken, Burak kanatlı bir at olarak tanımlanmaktadır.

Kadın başlı, at gövdeli ve tavus kuşu kuyruklu Burak, Hz. Muhammed'in Miraçta, Yedi Gökten Kudüs'e gidişinde bindiği bir dişi melektir.

Tıpkı tek boynuzlu Unicorn gibi bir kadının kafasına sahip olan, kanatlı At benzeri yaratık olduğu söylenen Burak İslam'daki dişil İlahiliğin bir örneğidir ve 7 kat gökten Muhammed'in Miraç yolculuğunun aracı olmuştur. İnanışa göre Muhammed alevden bir enerji ile çevrilmiş ve melekler eşliğinde Burak'a binmiştir.

Ayrıca İslam inancında, eşi Sare ile yaşayan İbrahim peygamberin diğer eşi Hacer ve oğlu İsmail'i ziyaret etmek için Mekke'ye giderken Burak'ı kullandığı ve aynı gün içinde akşam vakti yine Burak ile geri döndüğü ifade edilmektedir.

Yukarıdaki görselde gördüğünüz Hindu Tanrıçası Kamadhenu ile Burak arasında bariz benzerlikler vardır. Kamadhenu'da tıpkı Burak gibi genellikle kanatlarla ve tavus kuşunun kuyruğuyla tasvir edilmiş, dilek yerine geçen bir canlı olarak kullanılmıştır.

Muhammed, Burak'a Binerek Cennete Uçuyor
Al-Burāq (Arapça: البُراق al-Burāq "yıldırım"), peygamberleri taşıyan göksel bir yaratık olarak tanımlanan bir mitolojik attır. En sık anlatılan hikayede 7. yüzyılda, Burak'ın İslam peygamberi Muhammed'i Mekke'den Kudüs'e, İsrail'e ve Mi'raj ya da “Gece Yolculuğu” na götürür ve bunlar Kur'an'da da yer almaktadır.

Kanatlı bir at olan Burak, Mısır mitlerinin meşhur yaratıklarından olan sfenksler ile de benzerlikler içermektedir. Bazı çizimlerde ise Burak'ın siyah saçları ve kulağındaki küpesi ile bir kadın yüzü vardır. Muhammed de sade bir elbise giymiştir. Bu resim tarzı Uzak Doğu sanatının etkisini göstermektedir.

Sahih-i Buhari'den bir alıntı yaparak Burak'ı nasıl tarif ettiğine bakalım:
“... Sonra bir katırdan daha küçük ve eşekten daha büyük beyaz bir hayvan bana getirildi.” ... "Hayvansalın adımı (o kadar genişti ki) hayvanın görüş alanının en uzak noktasına ulaştı."

Başka bir açıklama:
"Ardından Cebrail, güzel yüzlü ve dizginlenmiş Burak'ı, eşekten daha büyük, ancak katırdan daha küçük, uzun, beyaz bir canavarı getirdi. O, toynaklarını bakışlarının en uzak sınırına yerleştirebilirdi. Uzun kulakları vardı. Ne zaman bir dağla karşılaşırsa, arka ayakları uzardı ve yokuş aşağı gittiğinde ise ön bacakları uzardı. Bacaklarına kuvvet veren iki kanadı vardı."

Yine Sahih Buhari Hadislerinden,
İsra ve Mirac Hakkında Malik İbn-i Sa`Saa Hadisi (HadisNo: 1551)
...Daha sonra katırdan küçük ve merkepten büyük beyaz bir binit getirildi. -Râvî (Enes İbn-i Mâlik): "Bunun adı Burak`tır ki o, adımını gözünün irişebildiği yerin müntehâsına atardı" demişti:- Ben bunun üzerine bindirildim...

Taberî’nin naklettiği bir rivayette Hz. İbrâhim’in Kâbe’yi ziyarete giderken bu bineği kullandığı belirtilmekte ve bu sebeple buraktan “İbrâhim’in bineği” (dâbbetü İbrâhim) şeklinde söz edilmektedir (Tefsîr, XV, 5, 10). Ayrıca kıyamet günü, mahşer yerinde bulunan ümmetlerine ulaşabilmeleri için peygamberlere binek verileceği, Sâlih peygamber devesine binerken Muhammed’in de kızı Fâtıma ile birlikte buraka bineceği ve o gün Burak'ın sadece kendisine tahsis edileceği gibi hususlar da konu ile ilgili rivayetlerdendir.

---

Kaynaklar:
Lisânü’l-ǾArab, “brk” md.; Tâcü’l-Ǿarûs, “brk” md.; Müsned, III, 148; IV, 208; Buhârî, “Bedǿü’l-halk”, 6, “Menâkıbü’l-ensâr”, 42; Müslim, “Îmân”, 259, 264; Nesâî, “Salât”, 1; İbn Hişâm, es-Sîre, I, 396-398; İbn Sa‘d, et-Tabakāt, I, 214; Taberî, Tefsîr (Bulak), XV, 4-5, 10, 12, 13; Hâkim, el-Müstedrek, II, 360; IV, 606; Demîrî, Hayâtü’l-hayevân, I, 165-168; B. Carra de Vaux, “Burak”, İA, II, 804; R. Paret, “al-Burāk”, EI² (İng.), I, 1310-1311, Hint mitolojisi Kamadhenu;  Journeys in holy lands: The Evolution of the Abraham-Ishmael Legends in Islamic Exegesis, Reuven Firestone, State University of New York Press, New York, 1990

Yazan: A.Kara

MARİD

Efsaneye göre Marid, zorlu, en eski ve en güçlü cin ırkıdır. Maridler şekillerini kendi istekleriyle değiştirebilir ancak doğası gereği mavi renkli bir görünüme sahiptir. Eşleştikleri kişinin göğsünde devasa bir şişliğe sebep olur ve övünme dolu kişiliği ile kendini belli eder.

Cinlerin isyanları sırasında, bazı maridler meleklere karşı savaştılar. Onların yenilgisinden sonra, çoğu cin boyun eğerek cinler alemine döndü, ama bazıları reddederek Dünya'ya göç etti. Mitolojiye göre maridler çölde yaşlı bir adam biçiminde dolaşırken bile bulunabilirlerdi. Bu yüzden insanlar “Çölde yalnız seyahat edenlere karşı dikkatli olun” diyorlardı.

Siyah bir marid onun mavi tarikat üyelerini yönetir. Allah, Kral Süleyman'a cinleri kontrol etme yeteneği verdiğinde, Süleyman'ın yanında kolları katlanmış siyah bir marid durdu ve Süleyman'ın emirlerine uymayı reddeden cinleri cezalandırdı. Fakat siyah marid de bu durumdan memnun değildi. Yüzünde her zaman ekşi bir ifade vardı ve kendisinin Süleyman'ın kasından başka bir şey olmadığını söylerdi.

Yazan: Anu

İSLAM MİTOLOJİSİNDE MELEK

İslam mitolojisinde Allah melekleri, insanları ve cinleri yaratmıştır (ki bunlar da cinsel olarak bilinir). İnsanları çamurdan, şeytan ve cinleri ise dumansız ateşten yaaratmıştır. Her iki grup da iyilik ve kötülük arasında seçim yapma özgürlüğü ile kutsanmıştır. Allah, melekleri ışıktan-nurdan yarattı ve onları sadece iyi yaratıklar yaptı ama onlara özgür irade vermedi. İslamdaki melekler sadece Allah'ın onlara yapmalarını söylediklerini yaparlar. Yemek yemiyorlar, içmiyorlar, Allah'a ibadet etmekten de yorulmuyorlar. Bir nevi programlanmış makineler gibidirler (Bu yüzden Bakara 30'da çok büyük bir çelişki vardır fakat bu konuya ayrı bir yazı ile değineceğim).

İslam mitolojisinde melekler, dev büyüklüktedirler. En büyük melek olan Cebrail, her biri ufku kapsayan 600 kanat içerir. Onun yüksekliği cennetten Dünya'ya uzanır ve tüm melekler gibi ışık hızından daha hızlı hareket edebilir. Allah mesajcıları olarak melekleri kullanır ve isteklerini yerine getirtir, ama melekler aynı zamanda pagan tanrılarına ve koruyucu azizlere benzer işlevlere de sahiptirler. Örneğin melek mikail rüzgarı ve yağmuru kontrol eder. Bir diğeri ise gözlerinin arasındaki alan 70.000 yürüyüş mesafesi olan, dev Ölüm Meleği'dir (Azrail). Yarı kar ve yarı ateşten yaratılmış bir melek de vardır. Bu melek sürekli olarak şarkı söyleyen bir ölümsüz koroyla çevrelenmiştir.

Yazan: A.Kara